(fragment)
’s Avonds keek ik op de grote keukenklok. Jij was er nog niet, wat betekende dat het later werd. Maar eigenlijk was er, is er geen ‘later’ meer. We zeggen niet meer tegen elkaar hoe laat we thuiskomen. We hoeven het niet meer te zeggen. Het is geen laksheid of kwade wil. We zijn zelfstandige wezens, individuen. Volgens de logica van de discoursen waarin ik me sinds mijn jeugd beweeg, is dat de zijnsvorm waarnaar een mens moet streven.
Voor mij heeft het woord een negatieve lading. In de wereld van mijn kinderjaren kon je maar beter geen individu zijn. En zelfs nu kleeft er in mijn ogen nog iets van een scheldwoord aan. Mijn vader, de officier, bracht er soms zijn minachting voor bepaalde personen mee tot uitdrukking. (Hoe is het in vredesnaam mogelijk dat het verleden, iets wat zo finaal verdwenen is als een communistische staat, nog zoveel tentakels uitstrekt in het heden?) Toen ik klein was, wekten einzelgänger, mensen die zichzelf speciaal vonden, die veel noten op hun zang hadden, die hun eigen weg gingen, over het algemeen wrevel op.
Zulke dingen vergeet je niet. Je blijft in hun ban, net als bij een nachtlampje dat zachtjes maar merkbaar op de achtergrond blijft branden. Heb ik misschien mijn hele leven het verlangen naar een collectief verward met liefde?
[fragment uit Julia Schoch, Het liefdespaar van de eeuw (Das Liebespaar des Jahrhunderts, 2023),
vert. Josephine Rijnaarts. Arbeiderspers, 2024]
Waardering
- ‘Het liefdespaar van de eeuw’ is in Duitsland daverend ontvangen, en terecht. Deze roman over een langzaam slijtende liefde van Julia Schoch barst van de voltreffers en wordt nergens cynisch of slachtofferig. Iduna Paalman. De Volkskrant, 11 oktober 2024
- De verteller uit Het liefdespaar van de eeuw van Julia Schoch bekijkt haar eigen liefdesgeschiedenis van alle kanten. Ze buigt, kneedt, kantelt, twijfelt. (…) Ze vangt prachtig wat het ‘begin’ van een relatie inhoudt, de roes van verliefdheid. Ilse Josepha Lazaroms. De Groene Amsterdammer, 4 september 2024
- Het knappe en originele aan deze roman is dat die niet gaat over een scheiding. Alleen over de gedachte eraan. Schoch legt prachtig bloot hoe je binnen een lange relatie zo van elkaar kunt vervreemden dat erover praten een gepasseerd station is. (…) Iedereen die het al een paar decennia volhoudt met een ander, zal zich er vermoedelijk tot op zekere hoogte in herkennen. Katja de Bruin. VPRO-Boekengids, 4 augustus 2024
- Julia Schoch is een pijnlijke, ongemakkelijke observator, en daarin ook vaak geestig. Soms vormen enkele zinnen al werelden op zich. Je blijft ze maar onderstrepen. ‘In gedachten verzonken deed ik het licht uit als ik een vertrek verliet, ook al was jij daar soms nog.’ Andrea Bosman. Trouw, 4 juni 2024
- Het liefdespaar van de eeuw neemt je losjes bij de hand en trekt je steeds dieper het verhaal in en als het uit is denk je, wat? nu al? (…) fluïde van vorm, sober van toon, abstract en filosofisch en vol zelfspot. Maria Kager. NRC, 17 mei 2024
- Sobere taal, staccato zinnen en toch word je voortgestuwd alsof een hazewind je op de hielen zit. Een chirurgisch precies boek over liefde. Dirk Leyman. De Morgen, 21 juni 2024
- Met schrijnende humor neemt ze zichzelf en haar verwelkende liefde genadeloos op de korrel. (…) Precies omdat de schriftuur van de roman heel sec is, dringt die afstandelijke kijk zich ook op aan de lezer. Dat kan soms wat bloedeloos of al te cerebraal lijken, maar literair en intellectueel blijf je niet op je honger Overigens heeft de vertaalster gezorgd voor mooi, vlekkeloos Nederlands. Bea de Koster. Mappa Libri, 7 september 2024