Een Franse roman met een Engelse titel, die nergens in het boek wordt uitgelegd, maar onmiskenbaar verwijst naar The Raven (De raaf) van Edgar Allan Poe, een gedicht over verlies en rouw. Ook de hoofdpersoon in Nevermore heeft een dierbare verloren en de beschrijving van haar verdriet loopt als een rode draad door de roman. Maar in de titel klinkt ook het Jamais plus! het Never again! het Nooit meer! door dat voor veel mensen verbonden is met de Holocaust. Wajsbrots grootvader is door de nazi’s vermoord en in haar boeken is de echo van de Holocaust – hoe vaag soms ook – vrijwel altijd aanwezig. Herdenking en herinnering, verwoesting en wederopbouw, afbraak en vernieuwing, verlies en herstel vormen telkens terugkerende thema’s.
In Nevermore verweeft de schrijfster deze motieven op een unieke manier met een ander thema: de betekenis, het belang en de raadselachtige bezigheid van vertalen, in haar ogen eveneens een vorm van reconstructie, waarbij de vertaler de bestaande tekst afbreekt en van de fragmenten een nieuwe bouwt. Er bestaan schitterende essays en indrukwekkende wetenschappelijke artikelen over vertalen, boeiende romans ook met een vertaler of vertaalster als personage, maar dit is anders: hier neemt de vertalende hoofdpersoon haar lezers bij de hand en leidt ze rond in haar brein terwijl ze aan het werk is. Ze schrijft een voorlopige vertaling op, aarzelt, wikt en weegt, zucht en moppert, bespot haar keuzes of roept eureka, varieert en verandert, en komt tot een bevredigende oplossing. Of ook niet, dan sluit ze een passage af met de opmerking dat de vertaling nog niet deugt, dat het om een voorlopige versie gaat. Op die manier vertaalt ze, met haar lezers als het ware dicht om zich heen, het middelste deel van Virgina Woolfs To the Lighthouse, zin voor zin, met tussen de zinnen door uitstapjes naar andere verhalen over afbraak en wederopbouw, verlies en herstel: de High Line in New York, de kernramp in Tsjernobyl, het bombardement op Dresden, etc. Ook door rampen geïnspireerde kunstwerken, die op hun manier iets nieuws creëren op grond van wat verloren ging, komen aan bod. Overdrijf ik wanneer ik zeg dat ik nog nooit zo’n rijk boek heb vertaald? Mijn vertaling is nog niet af, ik moet er nog een hoop aan doen. Maar ik ben er nu al trots op en verheug me op het moment dat de Nederlandse Nevermore uitkomt bij uitgeverij Oevers.